De Friese afgevaardigden keren terug uit Worms.
Rond Sint-Thomas (21 december) in dit jaar keerden de afgevaardigden van de steden, landen en heerlijkheden die de Bourgondische partij in Friesland ondersteunden terug naar Leeuwarden. Zij brachten hun verslag over aan degenen die hen hadden uitgezonden, met de volgende inhoud zoals hieronder volgt.

Friese afgevaardigden op bezoek bij Karel V in Worms

De brief van Karel V

Edele, geliefde gezant

Zoals wij eerder in onze stad Worms hebben besproken en besloten naar aanleiding van wat werd aangedragen, hebben wij, na onze komst in Mechelen bij onze dierbare vrouw en tante, de Aartshertogin van Oostenrijk, de brenger opgedragen nog enige tijd geduld te hebben. Wij hopen dat we later beter en uitgebreider informatie kunnen verschaffen over de zaken die u namens uw gebied aan ons hebt voorgelegd.

Tot nu toe zijn wij echter ernstig belast geweest door de omvangrijke en zware zaken, namelijk de kwaadaardige plannen en onredelijke voornemens van de Koning van Frankrijk. Hij heeft geprobeerd onze staten, koninkrijken, landen en heerlijkheden in te nemen en met geweld te ontnemen, zowel in Spanje als Italië, en ook hier in onze Nederlanden.

Wij hebben echter voorzorgsmaatregelen getroffen en, met de hulp van God, onze bondgenoten, trouwe dienaren en onderdanen, deze vijandige aanvallen afgeslagen. We hebben onze koninklijke gebieden en onderdanen beschermd, verdedigd en bevrijd en de vijand overal verdreven en verslagen.

De stad en het kasteel van Doornik, een sterke en beroemde stad, gelegen in het midden van onze gebieden, zijn inmiddels heroverd. Wij hopen dat wij ook zeer binnenkort in staat zullen zijn u te verlossen van de schade, lasten en verdriet die u al lange tijd hebt moeten dragen, tot ons grote ongenoegen en verdriet. Nu wij echter goede raad en middelen hiervoor hebben gevonden, hebben wij besloten om uw gezanten waardig te ontvangen en u dit nieuws mee te delen. Wij willen u laten weten dat het niet onze intentie is om u langer in deze situatie te laten verkeren.

Wat betreft het bestuur en de rechtspraak in Friesland, hopen wij hier goed en doeltreffend in voorzien te hebben, vooral met de aanstelling van een goede en rechtvaardige stadhouder, evenals van raadsleden die gezamenlijk de rechtvaardigheid, eer, en het welzijn van ons en onze landen zullen bevorderen. Wij hebben hierbij zo gehandeld dat iedereen tevreden zal zijn.

Met betrekking tot privileges en vrijheden die sommigen van ons hebben gevraagd, waarbij mogelijk onze landen of de inwoners van Friesland zouden worden benadeeld, hebben wij tot op heden geen algemene of specifieke toestemming gegeven of verleend. Wij zijn ook niet van plan dit te doen zonder zorgvuldig advies en overleg. Wij hopen daarom dat niemand reden zal hebben om hierover te klagen.

Wat de klachten betreft over belastingen en bijdragen door priesters en geestelijken in Friesland, zullen wij ons hierover nader laten informeren en dit op een redelijke en billijke wijze regelen. In de tussentijd zullen alle zaken blijven zoals ze nu zijn.

Dit alles hebben wij laten verklaren aan uw gezanten, zodat zij dit aan u kunnen rapporteren. Gelooft hen hierin en aanvaardt dit als ons duidelijke antwoord. Wees altijd gehoorzaam en loyaal, zoals goede en trouwe onderdanen behoren te zijn, net zoals u dat tot nu toe bent geweest. Wij vertrouwen hierop en waarderen uw trouw.

Edele, lieve bijzondere, moge onze Heer God met u zijn. Geschreven te Oudenaarde op de 11e dag van december in het jaar 1521. Ondertekend door Karel en door de secretaris Haneton.

Een samenvatting van de brief

Dit herschreven stuk belicht de intentie van de keizer om rechtvaardigheid, stabiliteit en tevredenheid in Friesland te waarborgen, terwijl lopende kwesties zoals belastingen en privileges zorgvuldig worden aangepakt.

De kroniek van Worp van Thabor

Deze tekst is gebaseerd op het vijfde boek van monnik, kroniekschrijver en tijdgenoot Worp van Thabor. Het boek beslaat de geschiedenis van Friesland van 1499 tot 1523.

Dit is de periode onder het bewind van de Saksische Hertogen en daarna het conflict tussen een groot deel van Friesland, Gelre en de keizer Karel V van Spanje.

Het boek van Worp van Thabor (in modern Nederlands).