In het jaar 1516:
Tijdgenoot, de Friese kroniekschrijver en monnik, Worp van Thabor schrijft over een aanval in West- en Zuid-West Friesland van de Bourgondiërs en een afgeslagen aanval van de Gelderse Friezen op Dokkum .
Dokkum wordt bezet
Nadat de Bourgondiërs Dokkum hadden ingenomen, begonnen ze met de bouw van een blokhuis (een verdedigingswerk) boven de Ee en sloopten het Remmertsmahuis samen met alle huizen op de dijk en bij de kaaien om daar de gracht van het blokhuis aan te leggen. Iedereen in de omgeving moest meehelpen met het graven.
Toen het blokhuis klaar was, werd Tyaard van Burmania aangesteld als drost (een soort bestuurder of gouverneur) door stadhouder Floris van Egmont. Alle ballingen en edelen rond Dokkum die de Bourgondische kant kozen, kwamen terug naar Dokkum.
De regio's als Ferwerderadeel, Dongeradeel, en Dantumadeel moesten trouw zweren aan de Bourgondiërs of anders hun huizen en goederen verlaten en naar de Geldersen trekken of een andere schuilplaats zoeken.
Lubbert Turck trekt met een leger door Friesland
Na de inname van Dokkum zond Lubbert Turck een vendel soldaten naar Rinsemageest bij Tjaardahuys, dat in handen was van de Geldersen. Toen de Bourgondiërs arriveerden, verlieten de Geldersen het huis, en de Bourgondiërs bezetten het met hun troepen.
Vervolgens trok Lubbert Turck met vijf vendels soldaten naar Kollum en hief belastingen in heel Groningerland over de Lauwerszee en bij de Gerkesbrug. Na deze acties sloegen ze hun kamp op in Bergum bij het klooster en hieven belastingen in heel Smallingerland en Opsterland.
Daarna bezetten de Bourgondiërs het huis in Dokkum en de stad zelf met soldaten, omdat Dokkum ook versterkt werd. Uiteindelijk keerde Lubbert Turck met de andere soldaten terug naar Makkum.
Floris van Egmont doet Gaasterland
Op 8 september van 1516 zond heer Floris ongeveer honderd schepen naar de Zuiderzee om aan te meren bij Workum, Hindeloopen en Gaasterland. Het doel was officieel het beleg van Sloten, maar eigenlijk ging het om het brandschatten (dus plunderen en afpersen) van Gaasterland, zodat hij kon opscheppen dat hij heel Friesland met geweld had doorkruist en gebrandschat.
Ondanks de grote macht aan soldaten in Friesland, had hij niets noemenswaardig gedaan om het land onder de Spaanse kroon te brengen of de Geldersen te verzwakken, behalve de Friezen uitdagen.
Als de Bourgondiërs met hun leger in het land kwamen, trokken de Geldersen zich terug in hun steden en lieten de Friezen die hun kant gekozen hadden beroofd, verbrandt of gevangengenomen worden. Zodra de Bourgondische soldaten Friesland verlieten, kwamen de Geldersen met hun leger terug en deden hetzelfde bij de Bourgondische aanhangers.
De aanval op Dokkum
Terwijl de Bourgondiërs (onder leiding van Floris van Egmont) met hun schepen op de Zuiderzee waren, kwamen de Gelderse heren Van Swartzenburch en Arkles en veel Friezen uit Oostergo, Westergo en Sevenwolden ("de Geldersen") samen in Kollum.
Op 15 september kwamen Tyaerdt Mockama en Jancke Oenema met meer edelen bij elkaar om Dokkum te belegeren, maar slaagden er niet in en keerden terug naar Kollum.
Toen heer Floris hoorde dat de Geldersen voor Dokkum waren, stuurde hij op 16 september soldaten daarheen, die de Geldersen over de Gerkesbrug over de Lauwers joegen (ten westen van Visvliet) en tot in Groningerland achtervolgden.
Tijdens de achtervolging vingen de Bourgondiërs Wybe Sackes, een heerschap uit Leeuwarden. Ze brachten hem naar het Hof van Friesland in Leeuwarden. Hier werd hij op 23 september veroordeeld en onthoofd. Wybe was een goed man, maar omdat hij stiekum Leeuwarden had verlaten om naar de Gelderse kant over te lopen moest hij sterven.
De kroniek van Worp van Thabor
Deze tekst is gebaseerd op het vijfde boek van monnik, kroniekschrijver en tijdgenoot Worp van Thabor. Het boek beslaat de geschiedenis van Friesland van 1499 tot 1523.
Dit is de periode onder het bewind van de Saksische Hertogen en daarna het conflict tussen een groot deel van Friesland, Gelre en de keizer Karel V van Spanje.
Het boek van Worp van Thabor (in modern Nederlands).
Stedelingen en plattelanders
Dorpen en steden in Friesland.
Leven in Sneek in de 16de eeuw.
Misdaad en straf in Friesland
De zaak van Yepke Vaer (1521).
Veroordelingen van Geldersen
(1516 -1524).
Misdaad en straf (1600 - 1650).
Misdaad en straf (1650 - 1700).
Het dagelijks leven
Bronnen